ANTONI PUDDU, POETA ILLORAESE DEL NOVECENTO, AUTORE DELLA POPOLARE "CANTONE DE SA 'ISTRALE"

Pepa Dore (1906 - 1975) e Antoni Puddu (1901 - 1984)

Pepa Dore (1906 - 1975) e Antoni Puddu (1901 - 1984)


di Cristoforo Puddu

Antoni Màuru Puddu (Illorai 1901-1984), figlio di Pepe Micheli e Maria Pasca Pisanu, è stato uno dei tanti sconosciuti cultori della tradizione lirica sarda del ‘900 ispirata dalle esaltanti disputas in otadas dei poeti estemporanei. Nel 1926 sposa Pepa Dore, da cui avrà quattro figli (Pepe, Zuanna, Fina e Mario). Al lavoro di contadino-pastore e agli anni del richiamo militare -prima nel 1937 in Africa e successivamente “… sa gherra ‘e su Baranta/ cumbatindhe in Narcao e Abbasanta.//”-concilia il lavorio e coltivo meditativo con composizioni in rima di sostanziale qualità e di ricca varietà tematica. Antoni Puddu, lettore interessato degli autori classici in limba e delle pubblicazioni poetiche di Sardigna Poetica e S’Ischiglia, conquista una certa notorietà locale da “poeta” con le frequenti poesie d’occasione e le più impegnative cantones a carattere ironico-satirico. Sa cantone de sa ‘istrale (1962), suscitata da un furto realmente subìto e “successo” cantato in ogni pinneta e cuile di Illorai per svariate stagioni, segna la consacrazione popolare del maturo poeta a taulinu del piccolo centro del Goceano. Sul finire degli anni ’70, attraverso diverse composizioni rigorosamente in rima, sostiene appassionatamente e con vigore ideale la raccolta di firme a favore della proposta popolare de leze pro sa limba sarda.   (Cristoforo Puddu)

SA CANTONE DE SA ‘ISTRALE

de

 Antoni M. Puddu

 

 

A chie mi ch’at furadu sa ‘istrale

Lu cherzo frastimare cun dolore:

Siat massaju o siat pastore

Chi no s’agatet a Pasca ‘e Nadale!

 

A chie mi ch’at furadu cuss’atretzu

Chi a mie mi at irmaniadu,

Si che colerat puru s’annu ‘etzu

Chi su nou no lu ‘idat comintzadu!

Dadu  chi ai cussas furas est avetzu

In domo chi l’agaten mortu male!

 

Meritaia isfogu pius bellu

Si diere isfogu a sa cantone.

Sempre furendhe in donzi ocasione,

Ca sun de sos onestos su frazellu,

De fartzones, bistrales e rastrellu

Lu potan imputare in su penale!

 

Candho l’adoperas sa ‘istrale mia,

Siat in cumonale o in tanca,

Pro ti connoscher cussa balentia

Su primu corpu l’iscudas a s’anca!

Siat in vetura o in ferrovia,

Chi lu trasporten a carch’ispidale!

 

In s’ispidale, professores, monzas,

Infermieras e infermieris,

Candho lis contas totu sas birgonzas

Ti naran: “No fetas su chi as fat’eris!

A fagher bene bisonzu proponzas

E a restituire sias puntuale!”

 

-Caru babbu it’odiu e rancore

Pro bos aer furadu una ‘istrale!…

A lu ‘ider in manos de dutore

E nemmancu a curtzu a s’ispidale!

L’ischides chi no cheret su Segnore

Fagher unu simile augurale,

E bois, babbu ‘onu,

Bos prego li diedas su perdonu!

 

-Si tue naras a lu perdonare…

Si bi l’ischo l’imbolo in carchi fossu!

Ap’a chircare de lu guastare,

Antzis si poto li dao a dossu!

Candho as bisonzu de ti caentare,

Lea sa linna e sègal’a mossu!

A tie già ti paret unu zogu

Ca ti l’at’eo sa linna a su fogu!

 

-Si bos aeren furadu unu mannale…

-Ello proite, a bi lis devia?!

-Pro bos aer furadu una ‘istrale…

-Ca l’aia pagada e fit sa mia!

-Ndhe comporades un’àtera uguale…

-Si bi podet torrare àtera ‘ia…

-Bellas e bonas bi ndh’at in totue…

-Si t’acoritzas chi las pagas tue!

 

Béssimi ‘eretu, no seghes sas ancas!

Caru fizu no l’apo contr’a tie,

Ca si l’aere in mesu ‘e francas

Lu pistao comente a su nie.

Cussu ndhe faghet cunzados e tancas

Pro ca est un’ungrudu abbituale!…

 

Sa ‘istrale pro me fidi adata

Chi a fura prana mi at disarmadu.

Li ponzat puntas de dolor’e mata

Bortas cantas ap’eo frastimadu!

E si mannu a betzu si agatat

No li restet de àteru valore.

 

-Ancora, babbu, in sa discussione:

Como est tropu! Cagliade, mischinu!

No azis pérdid’unu millione:

In paragone est unu sisinu!

Già bolla fat’eo una istrazone:

Andho ‘eretu e lu naro a Gavinu*,

Già bolla pago de ‘inari meu,

No frastimedas, ca no cheret Deus!

 

-Si tue andas a Cossu Gavinu,

Chi cun màniga siat sa ‘istrale;

Si bi ndhe tenet de marca “Rubbinu”

O a fogu li fetat su signale;

De totu a l’ispiegare apas pidinu,

A bortas chi bi torret cussu tale.

Si ‘e li narrer custu ti ndhe cùasa,

Invetz’e una ‘istrale ndhe at dùasa!

 

Caru fizu, no fidi su valore,

No c’at fatu fortuna a s’irrichire:

Ma lu cheria solu avilire

Pro s’imparu ch’at tentu a minore.

E tandho ti’esser deo su pecadore,

A narrer tou mi devo pentire?

Daghi ‘e cussu as cumpassione,

Impàrami s’atu de cuntritzione!

 

-Pro cussa ‘istrale chi mancante,

Bàstechi a frastimare este feu!

Babbu, perdonade s’ignorante:

Sa paga l’at a benner dae Deu.

Bois puru ‘e pecadu sezis reu

Ca sos frastimos sun tropu pesantes,

Ca su frastimu no bàtidi frutu.

Bois puru in pecadu sezis rutu!

 

-Si agato su retore in sagristia

Andho e fato sa cunfessione.

Ite pecados de cussa zenia?

Si apo pecadu est imprecatzione.

Unu babbu nostru e tres avremmarias

A Cristos pro sa morte e passione;

De sa rughe mi fato su signale

Pro cussos pecados veniales.

 

Mi so dispostu de lu perdonare

Ei cussu chi si potat cunvertire,

No fia eo in cherta ‘e l’isparare:

A Deus est chi tocat a bochire!

B’est su cumandhamentu a no furare,

E si at furadu a restituire.

Già lu perdono, e no apet anneu:

Gai matessi lu perdonet Deu!

 

*Gavinu, est unu de sos frailarzos de Illorai. 

 

 

Aggiungi ai preferiti : Permalink.

Un commento

  1. Paolo Pulina (Pavia)

    O corpu ‘e balla (m’ana furadu s’istrale),
    ma tando Illorai est una capitale,
    inue b’at poetas a onzi generatzione
    e onzunu l’ischit cantare una cantone.
    Ma m’at cumbìnchidu un’amigu illoraesu
    chi sos poetas veramente de pesu,
    chi siat oe o in su tempus passadu,
    faghen totus Puddu de sambenadu.

Rispondi a Paolo Pulina (Pavia) Annulla risposta

Il tuo indirizzo email non sarà pubblicato. I campi obbligatori sono contrassegnati *